Realizacja pomocy finansowej dla rolnictwa i obszarów wiejskich w województwie podkarpackim

w latach 2002 – 2016

Płatności bezpośrednie

W ramach kampanii 2016 roku w Podkarpackim OR przyjęto łącznie 116`047 wniosków. W ramach płatności zaliczkowych do 30 listopada 2016 roku wypłaciliśmy 333`205`827 zł. dla 114`475 beneficjentów co oznacza że 98,6% naszych beneficjentów zostało objętych płatnościami zaliczkowymi.

W analogicznym okresie ubiegłego roku dla 116`949 wniosków złożonych w ramach kampanii 2015 roku w ramach płatności zaliczkowych do 30 listopada 2015 roku wypłaciliśmy 97`783`124 zł. dla 94`747 beneficjentów czyli  80,15% beneficjentów którzy złożyli wnioski w ramach kampanii 2015 roku uzyskało zaliczki.

Należy pamiętać że dla kampanii 2015 roku płatności zaliczkowe wypłacone zostały w wysokości 50%, należnej płatności bezpośredniej na poczet następujących schematów: jednolitej płatności obszarowej, płatności dodatkowej, płatności do roślin wysokobiałkowych oraz płatności do owoców miękkich dodatkowo zaliczkowej formie pomocy nie podlegały gospodarstwa wytypowane do kontroli na miejscu.

Natomiast w ramach kampanii 2016 roku płatności zaliczkowe zostały wypłacone w wysokości 70% należnej płatności bezpośredniej dla wszystkich schematów zadeklarowanych we wniosku, również dla gospodarstw które zostały wytypowane do kontroli na miejscu co pozwoliło na znaczące przyśpieszenie wypłaty środków dla polskich rolników.

Terminowa wypłata dopłat bezpośrednich stabilizuje sytuację w rolnictwie, stabilizuje ceny na rynku. Te pieniądze są niezbędne polskim rolnikom, ale także zasilają polską gospodarkę. Dodatkowo uruchomienie wypłaty zaliczek miało na celu złagodzenie trudnej sytuacji na rynkach rolnych, w szczególności na rynku mleka, rynku owoców i warzyw oraz rynku wieprzowiny. Wypłata zaliczek jest dla rolników znaczącym wsparciem ich dochodów w okresie jesienno-zimowym, w którym zazwyczaj zaopatrują swoje gospodarstwa     w nawozy, środki ochrony roślin i zakupują sprzęt rolniczy, gdyż są one relatywnie tańsze. Sprawna wypłata zaliczek została zrealizowana, dzięki przygotowaniu i uruchomieniu z odpowiednim wyprzedzeniem systemów informatycznych i księgowych.

W ramach kampanii 2016 roku na podkarpaciu płatnościami zaliczkowymi nie zostało objętych 1566 rolników. Głównymi powodami takiej sytuacji była podjęta przez ARiMR na etapie kontroli na miejscu informacja że beneficjent zgłasza grunty nieuprawnione do płatności jak również śmierć beneficjentów i brak na etapie wypłaty płatności zaliczkowych spadkobierców oraz zgłaszanie we wnioskach powierzchni nieuprawnionych które na etapie kontroli administracyjnej wykluczyły taki wniosek z płatności. Dodatkowo zdarzały się również przypadki (nie było ich dużo) że beneficjenci nie chcieli mieć wypłaconych zaliczek tylko jednym przelewem całą płatność za kampanię 2016 roku.

Płatności Redystrybucyjne

W 2015 roku o płatność redystrybucyjną ubiegało się w naszym województwie 48 tys. beneficjentów. Płatność ta nie była wypłacana z urzędu ale na wniosek rolnika. Płatność przyznawana jest beneficjentowi, który posiada co najmniej 3,01 ha – max do 30 ha. Czyli płatność ta przysługuje maksymalnie do 27 ha.

Nie wszyscy rolnicy potencjalnie kwalifikujący się do tej pomocy zaznaczyli w odpowiedniej rubryce, że chcą te środki. A przy określaniu stawki płatności dodatkowej uwzględniona została powierzchnia zatwierdzona do płatności redystrybucyjnej rolników, którzy ubiegali się o tą płatność. Jednak w chwili, gdy beneficjenci otrzymali dopłaty bezpośrednie i zobaczyli, że płatności dodatkowej nie otrzymali, zaczęli się odwoływać. Po rozpatrzeniu ich wniosków uznano, że  w przypadku, gdy powierzchnia zatwierdzona wynosiła co najmniej 3,01 ha, w postępowaniu odwoławczym brak zaznaczonego wnioskowania uznawano jako błąd oczywisty i zatwierdzano powierzchnie do płatności dodatkowej. Skutkiem tego było zwiększenie powierzchni kwalifikującej się do tej płatności.

Pojawił się więc problem - skąd Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa weźmie pieniądze? Przygotowywany jest projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, który dotyczy zmniejszenia stawki płatności dodatkowej, nadpłacone środki nie będą odzyskiwane, a źródłem sfinansowania nadpłaconych dopłat będą środki budżetu państwa przeznaczone na współfinansowanie programów UE.

Zmiany we wnioskach o płatności bezpośrednie w 2017 roku

Przewidziano rozwiązania, które będą sprzyjać lepszemu wykorzystaniu wsparcia w sektorze roślin wysokobiałkowych i budowaniu bardziej konkurencyjnej bazy surowcowej do produkcji pasz.

Od 2017 r. dotychczasowa płatność do roślin wysokobiałkowych zostanie zastąpiona dwiema odrębnymi formami wsparcia:

płatnością do roślin strączkowych na ziarno – będzie to wsparcie dla roślin mających istotne znaczenie w produkcji pasz białkowych, tj. bobiku, grochu pastewnego, łubinu białego, łubinu wąskolistnego, łubinu żółtego i soi zwyczajnej. Płatności będą zróżnicowane w zależności od powierzchni upraw.
płatnością do roślin pastewnych – w tym przypadku wspierane będą gatunki objęte płatnością do roślin wysokobiałkowych w latach 2015-2016 (esparceta, koniczyna, komonica, lędźwian, lucerna, nostrzyk, seradela, wyka) – z wyjątkiem warzywnych roślin strączkowych. Płatność będzie można uzyskać maksymalnie do 75 ha uprawy.

Płatność do owoców miękkich będzie przyznawana wyłącznie do truskawek, nie będzie kontynuowane wsparcie do produkcji malin.

Jeśli chodzi o płatność do buraków cukrowych, to wsparcie będzie przyznawane do całkowitej powierzchni upraw buraków cukrowych objętej umową, a nie wyłącznie do powierzchni upraw buraków kwotowych (rozwiązanie to wprowadzono ze względu na zniesienie od 1 października 2017 r. kwotowania produkcji cukru).

Obniżono limit bydła i krów w gospodarstwie – z 30 do 20 sztuk – które będzie można objąć płatnością. Wsparcie skoncentruje się na gospodarstwach, w których mimo ogólnego wzrostu pogłowia tych zwierząt, zaobserwowano tendencję spadkową.

Zmieniono okres przetrzymywania owiec, czyli okres w którym zwierzęta, aby kwalifikowały się do płatności muszą przebywać w gospodarstwie. Okres ten ma obejmować czas od 15 marca do 15 kwietnia roku złożenia wniosku (obecnie obejmuje czas od 20 października do 20 listopada roku złożenia wniosku). Przesunięcie tego okresu ułatwi zarządzanie stadem.

Uproszczono procedurę ubiegania się o wsparcie do hodowli owiec i kóz. Rolnikom będzie łatwiej starać się o wsparcie do owiec i kóz, bo nie będzie już wymagane podawanie wraz z wnioskiem numerów identyfikacyjnych zwierząt (kolczyków), co jest czasochłonne i obarczone dużym ryzykiem popełnienia błędu.

Nowe nabory w ramach PROW 2014 – 2020

ARiMR wkroczyła w drugi rok realizacji PROW na lata 2014 – 2020. Znany jest już harmonogram naborów na pierwsze półrocze. Terminy będą systematycznie ogłaszane. Można zatem starać się w pierwszej kolejności o: premie dla młodych rolników, restrukturyzacje małych gospodarstw czy na działalność pozarolniczą. Wszyscy zainteresowani otrzymaniem pomocy w ramach wdrażanych działań, już teraz powinni zorientować się jakie dokumenty należy przygotować aby w dniu składania wniosków mieli komplet.

Restrukturyzacja małych gospodarstw

Pomoc jest przyznawana na restrukturyzację gospodarstwa w kierunku produkcji żywnościowych lub nieżywnościowych produktów rolnych, a także przygotowania do sprzedaży produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie. Chodzi zastosowanie zasadniczych zmian w gospodarstwie, których celem jest poprawa konkurencyjności i zwiększenie jego rentowności poprzez wzrost wielkości ekonomicznej gospodarstwa,              w szczególności w wyniku zmiany profilu prowadzonej produkcji rolnej. Premia może być przyznana tylko raz      w okresie realizacji PROW 2014 – 2020 osobie i na gospodarstwo, czyli na grunty rolne, które wchodziły w skład gospodarstwa objętego pomocą. W przypadku małżonków premię może otrzymać tylko jedno z nich. Kwota wsparcia: 60 000 zł.

Premie dla młodych rolników

Pomoc przyznaje się w związku z rozpoczynaniem prowadzenia gospodarstwa rolnego. Wsparcie dotyczy rozwoju działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym, a także przygotowania do sprzedaży wytwarzanych               w gospodarstwie produktów rolnych.

Młody rolnik to taki, który ma nie więcej niż 40 lat, posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe oraz po raz pierwszy rozpoczyna prowadzenie działalności w gospodarstwie rolnym jako jedyny kierujący gospodarstwem. Osoba ubiegająca się o przyznanie pomocy powinna rozpocząć urządzanie gospodarstwa rolnego przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy, lecz nie wcześniej niż w okresie 18 miesięcy przed jego złożeniem.

Premia może być przyznana tylko raz, w okresie realizacji PROW 2014 -2020. Kwota premii: 100 000 zł.

Dotychczasowe nabory (dwa nabory)

139 – liczba wniosków

13 900 000 zł - kwota wniosków

112 – wydanych decyzji

11 200 000 zł – kwota wydanych decyzji

35 – beneficjentów z realizacją płatności

2 800 000 zł - kwota zrealizowanych płatności

Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej

To kolejne z działań, którego nabór ARiMR przeprowadzi w 2017 roku. Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej mają przyczynić się do różnicowania działalności na obszarach wiejskich. Preferowane będą inicjatywy o charakterze innowacyjnym; realizowane przez osoby będące beneficjentami poddziałania „Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa” zamieszkujące na terenie powiatów                           o najwyższym poziomie bezrobocia w województwie: zakładające utworzenie miejsc pracy w przeliczeniu na pełne etaty średnioroczne (nie dotyczy samozatrudnienia); realizowane przez osoby, które mają odpowiednie kwalifikacje z zakresu prowadzenia działalności pozarolniczej przewidzianej w biznesplanie, a w przypadku operacji realizowanych  w ramach obszaru A – preferowana będzie większa liczba świń w gospodarstwie. Kwota wsparcia: 100 000 zł.

Modernizacja gospodarstw rolnych

Pomoc jest udzielana na materialne i niematerialne inwestycje poprawiające ogólne warunki (wydajność) gospodarstw rolnych prowadzących zarobkową działalność rolniczą, czyli chcą osiągnąć dochód. Cel: poprawa ogólnych wyników gospodarstwa: konkurencyjność i zwiększenie rentowności gospodarstwa rolnego w wyniku jego restrukturyzacji. Restrukturyzacja musi doprowadzić do wzrostu wartości dodanej brutto                 w gospodarstwie (GVA), a w szczególności w wyniku racjonalizacji technologii produkcji lub wprowadzenia innowacji, zmiany profilu lub skali produkcji, poprawy jakości produkcji lub zwiększenia wartości dodanej produktu co najmniej o 10 % w odniesieniu do roku bazowego w okresie 5 lat od dnia przyznania pomocy.

Operacje mogą dotyczyć produkcji produktów rolnych, żywnościowych jak i nieżywnościowych, a także przygotowania do sprzedaży produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie.

Maksymalna wysokość pomocy udzielonej jednemu beneficjentowi i na jedno gospodarstwo rolne, w tym na realizację projektów zbiorowych, w ramach poddziałania, w okresie realizacji PROW 2014 – 2020, nie może przekroczyć:

- 900 000 zł – operacje realizowane w ramach celu – rozwój produkcji prosiąt

- 500 000n zł – w przypadku pozostałych celów, przy czym na inwestycje niezwiązane z budową, modernizacja budynków inwentarskich, budową -  modernizacją magazynów paszowych w których prowadzona jest produkcja zwierzęca, nie może przekroczyć 200 000 zł.

Powyższe limity nie łączą się.

Dotychczasowe nabory (dwa nabory)

694 – złożone wnioski

127 346 388,77 zł - kwota wniosków

124 - zawarte umowy

27 098 265,30 zł – kwota umów

1 - beneficjent z realizacją płatności

58 552,50 zł - kwota zrealizowanych płatności

Przetwórstwo i marketing produktów rolnych

Wsparcie  można dostać na materialne i niematerialne inwestycje dotyczące przetwarzania i wprowadzania do obrotu na poziomie handlu hurtowego produktów rolnych, przy czym produkt będący wynikiem przetwarzania powinien być również produktem rolnym. Pomoc ma formę  refundacji część kosztów kwalifikowalnych operacji. Poziom pomocy wynosi 50 % kosztów inwestycji kwalifikującej się do wsparcia.

- Maksymalna wysokość pomocy w ramach poddziałania przyznawana w okresie realizacji Programu jednemu beneficjentowi to 3 mln zł, a w przypadku związków grup producentów rolnych lub zrzeszeń organizacji producentów 15 mln zł.

- Minimalna wysokość pomocy przyznana na realizację jednej operacji wynosi 100 000 zł.

Dotychczasowe nabory (dwa nabory)

24 – złożone wnioski

22 563 719,71 zł - kwota wniosków

9 – zawarte umowy

12 525 310,00  zł - kwota zawartych umów

-          poprawiona szata graficzna strony internetowej ARiMR,

-          w biurach powiatowych oraz oddziale regionalnym ARiMR utworzono punkty informacyjne,

-          uruchomiono system zapytań na stronie internetowej ARiMR,

-          wdrażany jest system powiadomień sms dla beneficjentów.

Na zespole tym dodatkowo cały czas pracuje się nad poprawą procedur tak, aby czas weryfikacji wniosków był krótszy i dzięki temu środki szybciej spływały na konta beneficjentów.