Ustawa określa warunki nabywania prawa do świadczenia wychowawczego oraz zasady przyznawania i wypłacania tego świadczenia.

Celem świadczenia wychowawczego jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych.

Świadczenie wychowawcze, przysługiwać będzie obywatelom Rzeczypospolitej Polskiej oraz innym osobom, którym na podstawie przepisów wspólnotowych oraz umów międzynarodowych przyznane zostały analogiczne do posiadanych przez obywateli, prawa w zakresie świadczeń społecznych. Jednocześnie ustawa warunkuje prawo do świadczenia wychowawczego od zamieszkiwania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres, w którym świadczenie to ma przysługiwać, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Świadczenie wychowawcze przysługiwać będzie matce, ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka (osobie faktycznie opiekującą się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka)  albo opiekunowi prawnemu dziecka w wysokości 500,00 zł miesięcznie na drugie i kolejne dziecko w rodzinie, do dnia ukończenia przez dziecko 18 roku życia, bez względu na wysokość dochodu.

Świadczenie wychowawcze przysługiwać będzie także na pierwsze dziecko, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekroczy kwoty 800,00 zł. Jeżeli członkiem rodziny będzie dziecko niepełnosprawne, świadczenie wychowawcze przysługiwać będzie na pierwsze dziecko jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekroczy kwoty 1 200,00 zł.

W przypadku zbiegu prawa rodziców, opiekunów prawnych dziecka lub opiekunów faktycznych dziecka do świadczenia wychowawczego, świadczenie to wypłaca się temu z rodziców, opiekunów prawnych dziecka lub opiekunów faktycznych dziecka, który faktycznie sprawuje opiekę nad dzieckiem. Jeżeli opieka nad dzieckiem sprawowana jest równocześnie przez oboje rodziców, opiekunów prawnych dziecka lub opiekunów faktycznych dziecka, świadczenie wychowawcze wypłaca się temu, kto pierwszy złoży wniosek.  

Świadczenie wychowawcze nie będzie przysługiwało, jeżeli:

·         dziecko pozostaje w związku małżeńskim;

·         dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej,

·         pełnoletnie dziecko ma ustalone prawo do świadczenia wychowawczego na własne dziecko,

·         członkowi rodziny przysługuje za granicą na dziecko świadczenie o podobnym charakterze do świadczenia wychowawczego, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Ustawa wprowadza mechanizm, zgodnie z którym w przypadku, gdy osoba otrzymująca świadczenie na dziecko, marnotrawi wypłacane jej świadczenie wychowawcze lub wydatkuje je niezgodnie z celem, organ właściwy przekazuje należne osobie świadczenie wychowawcze, w całości lub w części, w formie rzeczowej lub w formie opłacania usług.

Ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego oraz jego wypłata będzie następować odpowiednio na wniosek matki, ojca, opiekuna faktycznego dziecka albo opiekuna prawnego dziecka, który składany będzie  w urzędzie gminy lub miasta, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie wychowawcze.

Wniosek może być składany także drogą elektroniczną za pomocą systemu teleinformatycznego: utworzonego przez ministra właściwego do spraw rodziny, udostępnianego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, albo systemów banków krajowych świadczących usługi drogą elektroniczną spełniających określone ustawą wymogi.

Prawo do świadczenia wychowawczego ustalane będzie na okres od dnia 1 października do dnia 30 września roku następnego, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami, nie wcześniej niż od dnia odpowiednio urodzenia się dziecka, objęcia dziecka opieką lub przysposobienia dziecka.

Wnioski w sprawie ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego na kolejny okres będą przyjmowane od dnia 1 sierpnia danego roku.

Pierwszy okres, na który ustalane będzie prawo do świadczenia wychowawczego, rozpoczynał się będzie z dniem wejścia w życie ustawy – tj. 1 kwietnia 2016 r. i kończył się dnia 30 września 2017 r. (rokiem kalendarzowym, z którego dochody stanowić będą podstawę ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego, będzie rok kalendarzowy 2014).

W przypadku złożenia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie w/w ustawy tj. od 1 kwietnia 2016 r. do dnia 1 lipca 2016 r., prawo do świadczenia wychowawczego, na podstawie tego wniosku, ustalane będzie począwszy od dnia wejścia w życie w/w ustawy tj. od dnia 1 kwietnia 2016 r. Ustalenie i wypłata świadczenia wychowawczego, w przypadku złożenia wniosku w terminie, o którym mowa wyżej, nastąpi w terminie trzech miesięcy licząc od dnia złożenia wniosku z prawidłowo wypełnionymi dokumentami.

Wnioski o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego przyjmowane będą w Miejsko – Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Nowej Sarzynie od dnia 1 kwietnia 2016 r.